Brieftreger
Brieftreger
Text: Heinz Däpp
No vor nes paar Jahre sy d Brieftreger nid eso ghetzt underwägs gsy. Probier e hütige Brieftreger in es Gspräch ds verwickle. De chasch gseh, wie dä vo im Bi uf ds andere stiit. Wien er e ghetzte Blick abwächsligswys uf d Uhr oder uf das komisch Apperäti, won er ir Hand het, würft. Es guets Nüs chasch im nume wünsche, wett ihms magsch nahi bbrüehle ehb er d Outotür zueschleht u dervo bruset. I dr Altjahrswuche het dr Brieftreger albe hie u dert es Gaffi ubercho. Er het sich sogar Zyt gno, a Chuchitisch ds sitze u öppis ds dorfe. Dr Brieftreger het gwüsst, weli Husfrou di beschte Bräzeleni macht, weli dass di feinschte Spitzbuebe macht u weli di gröschte. We nebeusse öpper inzig gwohnt isch, so het er geng a Tür klopfet u es paar Wort gwächslet. Für sicher ds sy, dass allz i dr Ornig isch. Dass dr Brieftreger enere abwäsende Frou, oder emene abwäsende Ma d Katz oder d Hüehnder gfuetteret, oder ds Meyezüg bschüttet het, isch Gschicht.
Dr Brieftreger (i dem Fall, wo mier bekannt isch, isch es sogar e Brieftregeri gsy) het em Bur gholfe e Chueh ufstelle, wo nach em schwere Chalbere nid meh sälber isch ufcho. Äbe, wiel süsch grad niemer isch ume Wäg gsy. Oder er het am hisse Tag em Chüngu Wasser i d Fläsche gfüllt, wiel die isch leeri gsy u niemer dehiime.
Dr Brieftreger het geng gwüsst, we öpper nid zwäg isch gsy. I wott dermit nid säge, d Brieftreger syge für nüt meh, aber si sy nid meh das, wo si gsy sy. Hützutag chasch si no grad für Poscht ds vertrage bruche u süsch für gar nüt meh. Dr Druck vo ganz obe isch massiv.
Dr Briefchaschte muesch am Beschte eso platziere, dass er vom Outo us cha Zytig dry wärfe. Grad das het am Afang finechli ds bbrichte gee, imel bi de Zwüscheflüeher, aber o di sy dra gwanet. I bsinne mi dra, wie dr Brieftreger Urwyler mier u dr Cusine Bethli het us dr Patsche gholfe. Zu nere Zyt, wos wäder Chrankeouto no Spitex het gee. Aber das isch scho lang här.
Dä het nid lang gfacklet u Grossmuetter iswägs ummi im Bett ghäbe.
Ig bi oppe sächzähni gsy, wo d Cusine, ds Bethli, wo bi dr Grossmuetter gläbt het, üser Muetter het aaglüte, es söllti öpper cho. Dr Grossmuetter gangis gar nid guet. Viel meh het d Muetter nid usebbracht. Dr Vatter isch am Holze gsy trotz em Pflotschwätter u d Muetter het die grossi Hushaltig mit dene viele Schuelchind nid eifach chenne im Stich la. Derzue het si gwüsst, dass ds Grossmuettersch Nachbüri, ds Gruebi Vreni, scho es Ug uf die Situation het u em Bethli mit Rat u Tat zur Syte stit. Also het me mich uf ds Poschtouto gschickt. I sölli em Bethli ga hälfe zur Grossmuetter gschoue. Dr Tante Anne hige me o scho bbrichtet u die chemi so gli als müglich. Ga Bächle fehrt ja bekanntlich kis Poschtouto. I ha imel no fasch e Halbstund müesse obsich lufe. Wäg dr Tante Anne han i mer kiner gross Hoffnige gmacht. Die het no grad echli dr wyter Wäg ghäbe. Ds Bethli het mi sehnlichscht erwartet. Es isch zwar meh wäder zähe Jahr elter gsy wäder ich, aber es het sich destwäge nüt besser ds Hälfe gwüsst. D Situation het sich sowyt verbesseret, dass mer jtz zwo sy gsy, wo nid hi gwüsst was mache.
D Grossmuetter isch im Bett gläge u het es hölle Gnusch ghäbe mit de Dechene, wo ds Bethli i syr Angscht inne het uf se bigget gha. Sie het mi nid wahr gno. Uf all Fäll het sie mi nid begrüesst, wie sis oppe het zum Bruch gha u is erwartet ha. Si het öppis gmulet u derzue bischtet. Was fehlt ere imel o? We si wenigschtens öppis gsiit häti. We si wenigschtens Bschid ge häti. Sie, wo süsch de wäger nid uf ds Mul ghyt isch gsy. Uf em Nachttischli hets e halbi Apothek gha. Ds Bethli het allz, wos het glubt, es chennti hälfe, zuehe trage. Zäller- u Müllerbalsam, Tee, Ganfersalbi, Murmelischmutz, Echinacea u Franzbranntwy.
Söllte me ächt nid gschyder dr Dokter la cho? Oder imel afe d Gmiinschweschter. Ds Bethli het gmiint, i chenti i ds Gruebi, i ds Nachbarhus, dere ga telefoniere. Also bin i gange. D Gmiinschweschter isch denn ds Rohrer Wilhelmine gsy. Me het ire o di wyssi Tube gsiit, allwäg wil sy geng e wyssi Krankeschweschtertracht het anne gha u ds gsterkte Hübi. U sie isch ini vo dene wenige Froue im Tal gsy, wo afe isch Outo gfahre. E wysse VW-Chäfer. Sie het mi allergattig gfragt. Nach em Puls? U ob Grossmuetter Fieber higi u no meh eso Züg. Wie ha i das sölle wüsse. I bi ja ersch grad cho gsy. Sie chemi – aber si higi no süsch Lüt, wo uf se warte.
Ds Bethli het mer gsiit ghäbe, i sölli de pressiere. U i ha pressiert. Es isch mer glych i ir Ufregig i dr Hustür begägnet. Grossmuetter sygi us em Bett ghyt. Da han i dr Schirm la ghye u bi em Bethli nahi id Stübli düri. U richtig, Grossmuetter isch uf em Bettvorleger gläge. Was ums Himmelswille sölle mer imel o. Eh, also! Mier hi se zemehaft under de Arme gno u se probiert ufdsetze, aber das isch gar nid gange. Erschtens isch Gross- muetter nid grad es Liechtgwicht gsy u zweitens het sie gar nüt gholfe. Wie e Sack Sand isch si blybe lige. Me het öppis ghört surre.
U jtz het ds Bethli allwäg e Blitzidee gha. Jedefalls isch es zur Tür us u het mich i der unmüglich Situation inzig gla. I bi neb dr Grossmuetter am Bode kneuet u ha ihre afe es Chüssi undere Chopf gschoppet u ds Nachtjäggi zueknöpft, da han i ds Bethli ghört rede u derzue no e anderi Stimm. E Mannestimm. Ds Bethli isch mit em Brieftreger Urwyler zur Tür inne cho. Dä het zwar sy flätschnass Töffmantel annegha, dem entsprächend het er dür di ganzi Bhusig e nassi Spur hinderla. Dä het nid lang gfacklet u Grossmuetter iswägs ummi im Bett ghäbe. Mier sy chum derzue cho, im ds hälfe. Er het sich noue nüt versumt. Ehb mer d grächtem hi chenne danke, isch er ummi furt gsy. Es het üs finechli brucht, dr Grossmuetter es troches Nachthemmli a ds lege. Das het vo Urwylersch Töffmantel ordeli Nessi erwütscht gha. U wil mier hi bschlosse, mier säge de niemerem nüt – warum, wiis i hüt igetlich o nid meh, mier hi ja schliesslich nüt derfür chenne – hi mer se nid guet chenne im nasse Nachthemmli la. Das häti nume unnötig Fragi ufgworfe. U das mer Beide uhfähig sy i Chrankepfleg, hätte oppe alli Betiligte gwüsst.
Es isch denn eifach scho no andersch gsy. O dr Dokter het me nume im üsserschte Fall la cho. Hüt liesse me sofort dr Chrankewage cho. Aber me het üs nid inzig gla. Wo mer di Spuri im Stübli, i dr Stube u i dr Chuchi vo Urwylers nasse Schueh u Mantel hi uftröchnet gha, isch ds Gruebi Vreni cho. Speter di Gmiinschweschter u gäge Abe Tante Anne u die isch uber Nacht dabblibe u het üs vo der Verantwortig erlöst. Wiel d Grossmuetter ds monderischt ummi finechli däfi gsy isch u het möge es Gspässli mache, wie mes vo ihre isch gwanet gsy. Me het wäder dr Dokter Rieder vo Erlebach, no dr Dokter Meyer vo Wimmis la cho. Was ihre het gfehlt, isch nid abklärt worde.
Erika Wiedmer-Mani
Erika Wiedmer- Mani ist in Zwischenflüh mit neun Geschwistern aufgewachsen. Sie lebt als Bergbäuerin in ihrem Geburtsort und ist Mutter von drei er- wachsenen Kindern. Nach wie vor verbringt sie zusammen mit ihrer Familie, den Kindern und den Grosskindern den Sommer auf der Alp. Ihre Erin- nerungen schreibt sie im Dialekt ihres Tales, dem Diemtig- tal. Ihr Berndeutsch-Erzählband «Griffeltruckli» erschien im Oktober 2015 im Weber Verlag.