Begägnige
D Marisa verzeut mer speter, das viiu armi Lüt ds Läbe lang Gäud zämespare, für sech de iinisch e pompösi Beärdigung chönne z leischte.
Text: Ilse Vögeli
Da versperrt mer e mittuauterlechi Amerikanere der Wäg u fragt nach em Bus für i Vatikan. I probiere mit myne glehrte Wörter u Sätz itauiänisch der Wäg z erkläre, aber das verstiit si hinger u vorne nid, i mues uf Änglisch umsteuue, chume aber mit mym myggerige Änglisch-Wortschatz o nid viiu wyter. Mit der Hiuf vo me fründleche yhiimische Maa u em Stadtplan vo Rom wird is du di Situation chly klarer.
I gspüüre gly, das der Turischti iigetlech ds Gspräch u Gseuschaft wichtiger isch aus der Vatikan. Bi me Gaffi erzeuue mer enang üser Gschichte u Erläbnis hie z Rom. U d Zyt vergiit ohni vatikanischi Musee. Jetz wett si doch no irgend e Sehenswürdigkiit gseh, siit si. Mir göh i ds Nationaumuseum. Di Frou isch schuderhaft inträssiert u fragt bständig. Für mi isch di Ungerhautig es grosses akrobatisches Sprachkunschtstück. Es düecht mi, i hig mi sit Jahre nie meh so intensiv geischtig aagsträngt.
Wen i dür d Strasse vo Rom wandere, wirden i gäng wider vo Bättler aaghoue, won es paar Batze hüüsche. Öppis, won i bis jetz z Bärn nie erläbt ha. E verlumpeti Zigünere list am Bode mit eme chlyne Pünteli Ching im Arm Zigarettestümpe uuf, dräit druus en nöije Glimmstängu u wott mer Zuekunft us der Hang läse für e chli Gäud. Plötzlech toucht e Lychezuug uf. Das isch hie di reinschti Sehenswürdigkiit. Sächs schwarzi Ross zie e pompösi, mit Guud verzierti Staatskarosse, wo der Sarg drinn ufbahret isch. Schwarzi Fäderebüsch schwanke uf de Chöpf vo de Ross. Uf em Bock zwe Gutscher i prächtige Uniforme u Heuume, wo blitze i der Sunne. Hinger der Sargkarosse zwo wyteri mit de nächschte Aaghörige drinn, ersch nachhär chöme d Outo mit de räschtleche Truurgescht. Das mues äuwäg e ryche Römer sy, wo sech es settigs Staatsbegräbnis cha leischte.
D Marisa verzeut mer speter, das viiu armi Lüt ds Läbe lang Gäud zämespare, für sech de iinisch e pompösi Beärdigung chönne z leischte. Z Neapel sygs no viiu prächtiger. Dert syge d Ross mit Schabracke u Firlifanz ufzüümt, d Karosse grösser u no schöner. Früecher hig me no Chlagewyber aagsteut wo wi schwarzi Chrääie mit Hüüle u Jammere näb em Lychewage yche zottlet syge, für di ganzi Zeremonie no dramatischer z mache. Auues isch hie so kunterbunt u läbig, sogar e Lychezug, won i gäng wider drüber stuune.
I ha hie iigetlech fasch es z schöns Läbe, es richtigs Flohnerläbe.
E dicki Frou i mene länge schwarze Chittu chunnt mer eggäge, balanciert e grosse Bung Mimose uf em Chopf, derzue a jedem Arm e grosse Chorb o vou Mimose, suecht sech es Plätzli, für ihri duftegi Lascht chönne a Maa oder d Frou z bringe.
Bi me Schueuhuus hi ne Schar Miitscheni grad d Schueu uus. Auui chöme i wysse Bluse u dunkublaue Fauteschüpli, ir Schueuuniform, derhär. D Schueunonne i ihrem schwarze Chliid u der grosse gsterkte Hube, wo usgseht win e Tube im Abflug, stiit vor der Tür u git jedem der Säge mit uf e Wäg, u jedes Ching git em Chrüz, wo ne d Nonne zueche het, es Müntschi.
Bim Foro Romano hets e Raglete Aasichtscharte-Verchöiffer. Da springt iine zueche, macht mer es Komplimänt für e Giacomo, was das für nes schöns Ching syg. Er hig o sehr gärn Ching, wett iinisch öppe föif Miitschi u Buebe. Öb i nid ohni Chlyne i Usgang chönn? Er liebi mi, wett mi hürate. So eifach giit das z Italie.
Ja, mängisch chumen i mir vor wi der Globi in Torlikon, wen i dür d Strasse vo Rom wandere u di Mönsche beobachte. I der Neechi vom Kolosseum blüeije d Apriuglogge, a de Strüücher güggele di erschte grüene Blettli, hie u dert blüeije roserot d Mandubüüm. I de Gärte u i de Pärk überrasche mi di hööche Mimosebüüm mit ihrem bezoubernde Duft.
Es schmöckt nach Früelig z Rom. Es isch hüt der füfzächet Februar. Öb i glücklech bi hie z Rom, wyt ewägg vo der Heimat, vo myr Familie u mym Bekanntekreis? Ja u wie! I läbe hie sorglos, so ganz nach mym Gfüeu, bi unabhängig. I erläbe jede Tag intensiv u i vouue Züüge.
Mit myr Aarbiit bin i nid überlaschtet, die giit mer ring vo der Hang. I ha Zyt z läbe, auues, was di Ewegi Stadt mir bietet, sugen ig y mi yche u gniesses. I ha hie iigetlech fasch es z schöns Läbe, es richtigs Flohnerläbe. Lenger aus es Jahr darf das nid duure. Es düecht mi, i wär no zu öppis meh, zu re aaspruchsvouuere Läbesufgab fähig.
Es isch grad haubi achti worde. D Marchesa het ds Wöschbrätt i der Badwanne ufgsteut u siiffet u riblet Wösch. Si het meischtens nume a me Sunndig Aarbiitsgeischt. Ds Wösche giit hie no ganz autmodisch zue. O d Livia drückt auues i der Badwannen y, riblets uf em Wöschbrätt düre, Bettwösch, Lyntüecher, Chuchitüechli, Herrehemmli, myner wysse Aarbiitsschürz, Farbigs u Wysses, aus dürenang. Ob mit warmem oder chautem Wasser, wiis i nid. Nachhär wird touu Javelwasser i ds Spüeuwasser gschüttet u d Wösch isch fertig. Wösch choche kennt me nid. Myner wysse Aarbiitsschürz wärde langsam dunkuwyss.
ILSE VÖGELI
Ilse Vögeli, geboren 1935, wuchs in der Mühle Biglen auf. Ausbildung zur Säuglings- und Kinderkrankenschwester. Sie arbeitete in der Schweiz, Frankreich und Italien sowie später als Lehrerin an der Kinderkrankenpflegeschule Elfenau in Bern. Sie lebt seit 1977 in Grosshöchstetten.